Alphen aan den Rijn bestaat sinds de gemeentelijke herindeling in 2014 uit meerdere kernen. De dorpen hebben elk hun eigen karakter, sociale binding en cultuur. Het actief betrekken van bij voorkeur alle inwoners en ondernemers bij het opbouwen van een actieve gemeenschap van bewoners, bedrijven en andere organisaties, zoals de gemeente en de netbeheerder, vraagt om een lokale aanpak in elke dorpskern en Alphen aan den Rijn zelf. Maatwerk is een cruciale succesfactor voor de opbouw van een functionerende energiegemeenschap.

De gemeente Alphen aan den Rijn telt negen dorpskernen: Alphen aan den Rijn, Benthuizen, Hazerswoude-Dorp, Hazerswoude-Rijkdijk Oost, Hazerswoude-Rijndijk West, Koudekerk aan den Rijn, Aarlanderveen, Zwammerdam en Boskoop. De dorpskernen hebben een verschillende omvang. Elke dorpskern bestaat uit minimaal twee wijken: de oude kern en de nieuwbouw sinds ca. 2000.

Energiek Alphen aan den Rijn begon in 2024 een pilot om tot een energiegemeenschap te komen in Benthuizen. Klik hier voor meer informatie. In Benthuizen willen we leren, om later op te kunnen schalen. Gewapend met deze ervaring gaan we in 2025 óók in Hazerswoude-Rijndijk Oost aan de slag.

De opgerichte energiegemeenschappen zijn – met steun van de overkoepelende Energiegemeenschap Energiek Alphen en gemeente – in staat zich door te ontwikkelen tot een in hoge mate zelfvoorzienende energiegemeenschap (Local4Local). We sluiten aan bij bestaande initiatieven. In Hazerswoude-Rijndijk wordt al energie opgewekt met een windmolen en een commercieel zonnepark. Medio 2020 is in Rijndijk een appartementencomplex gebouwd met een eigen warmtenet. De warmtepomp van het complex is aangesloten op een gezamenlijke grondboring.

In de eindsituatie wordt de gemeente Alphen aan den Rijn voor een groot deel zelfvoorzienend voor haar elektriciteit en maakt geen gebruik van fossiele grondstoffen voor verwarming, stroom of industriële processen.

Van individueel naar samen

Bijeenkomst 11 november 2024

Bestuurders van verschillende dorpskernen, wijken, verenigingen en organisaties uit de Alphense samenleving kwamen op 11 november 2024 – op initiatief van Energiek Alphen aan den Rijn (EA) – naar de bijeenkomst Samen Slimmer Verduurzamen. Zij gingen met elkaar in gesprek over energie besparen en over het opwekken en delen van duurzame energie. Wat zijn de mogelijkheden hiervoor en hoe kunnen we Samen Slimmer Verduurzamen?

De bijeenkomst was voor bestuurders/vrijwilligers die betrokken zijn bij het beheer van panden (zoals een verenigingsgebouw of wijkcentrum) of opkomen voor de belangen van de bewoners in hun dorpskern of wijk. Dus brachten de deelnemers ook verhalen uit hun eigen buurt mee. “We boden veel ruimte voor die eigen inbreng, omdat we merken dat verhalen uit de praktijk veel enthousiasme bij anderen opleveren”, zegt Erik de Ruijter, voorzitter van Energiek Alphen aan den Rijn en initiatiefnemer van de Samen Slimmer-bijeenkomst.

“De meeste inwoners hebben de gevel en vloer al geïsoleerd en zonnepanelen, soms een warmtepomp of een zonneboiler. “De quick wins zijn vaak al uitgevoerd. Maar er zijn veel meer mogelijkheden om op energie en energiekosten te besparen, bijvoorbeeld door samen duurzame energie op te wekken en met elkaar te delen. Van individueel naar samen, die kant willen we op. In een energiegemeenschap help je elkaar om de mogelijkheden op een rijtje te zetten. Hoe zit het met energie opslaan in batterijen? Wat kan windenergie betekenen? Kunnen bewoners energie met elkaar delen? Wat is het goede moment om met nieuwe ontwikkelingen aan de gang te gaan? Hoe zit het met de kosten en welke subsidies zijn er? Daar hebben we met elkaar over gesproken.”

De weg naar zulke energiegemeenschappen is lang, beaamt de EA-voorzitter. “Als al veel inwoners van een wijk individuele maatregelen hebben getroffen aan hun huis, komen nieuwe gezamenlijke projecten langzaam op gang. Ook technologische ontwikkelingen kunnen verduurzaming vertragen. Mensen worden afwachtend, omdat ze niet de verkeerde keuzes willen maken. Onze pilot in Benthuizen bewijst echter dat je samen stappen kunt zetten. Daar zijn na een Samen Slimmer-bijeenkomst in oktober inmiddels twee werkgroepen opgericht.” Eén werkgroep gaat over de vorming van de energiegemeenschap in het dorp en de andere over ‘Anders verwarmen’. Lees hier meer.

Samen Slimmer Alphen aan den Rijn

“Wij snappen dat energie besparen voor een bestuurslid van een sportclub, een maatschappelijke organisatie of de dorpsraad geen hoofddoelstelling is. Logisch, zij zetten zich in voor hun dorp, wijk of vereniging”, aldus De Ruijter. “Maar je kunt met buurtbewoners en verenigingsleden veel energiebesparende maatregelen treffen. Als Energiek Alphen wilden wij op deze avond te weten komen welke kansrijke verduurzamingsplannen bestaan om vervolgens te bekijken welk vervolg we daaraan kunnen geven. Daar gaan we nu verder mee aan de slag.”